​ដំណាក់កាល​កៀង​គរ​ទុន​សម្រាប់​ធុរកិច្ច​បង្កើត​ថ្មី​

​ថ្ងៃមុន​ អេ​ដ​មីន​បាន​បកស្រាយ​ទាក់ទង​នឹង​ការ​បង្កើត​«​ធុរកិច្ច​ថ្មី​»​ដែល​ភាសា​អង់គ្លេស​ហៅថា​ ​«​Start​-​up​»​ ​ថាត្រូវ​ឆ្លងកាត់​ដំណាក់កាល​អ្វីខ្លះ​។​ ​ថ្ងៃនេះ​ ​យើង​មក​ស្វែងយល់​អំពី​ដំណើរការ​នៃ​កា​ ​រ​កៀង​គរ​ទុន​ ​ឬ​មូលនិធិ​សម្រាប់​យកទៅ​ប្រតិបត្តិការ​ក្នុង​ធុរកិច្ច​ថ្មី​ម្ដង​។​

​តែ​ឈប់​សិន​! ​អ្វី​ទៅ​ ​«​ជា​ប្រាក់​ទុន​?​»​
​«​ប្រាក់​ទុន​»​ (​funding​) ​សំដៅ​ដល់​កញ្ចប់​ថវិកា​ ​ឬ​ទឹកប្រាក់​ដែល​ចាក់​ចូល​ទៅ​ក្នុង​ជំនួញ​ ​ដើម្បី​ដំណើរការ​អាជីវកម្ម​។​

​ជាទូទៅ​ ​គេ​បែងចែក​ការ​កៀង​គរ​ដើមទុន​ ​ជា​ ​៣​ ​ដំណាក់កាល​ធំ​ៗ​ ​ចំពោះ​ ​Start​-​up​។​

​តើ​អ្នក​នឹង​យល់​យ៉ាងណា​វិញ​អំពី​ដំណាក់​នីមួយៗ​នៃ​ការ​កៀង​គរ​ទុន​សម្រាប់​«​ធុរកិច្ច​បង្កើត​ថ្មី​»​ ​បន្ទាប់ពី​អាន​អត្ថបទ​នេះ​ហើយ​? សូម​អាន​លម្អិត​លើ​រូបភាព​នីមួយៗ​ខាងក្រោម​។​

​១​. ​ដំណាក់កាល​ ​Pre​-​seed​ ​funding​: ​

ដំណាក់កាល​នេះ​ម្ចាស់​អាជីវកម្ម​ជាច្រើន​ចាប់​សម្ពោធ​ដំណើរការ​ធុរកិច្ច​ថ្មី​របស់​ខ្លួន​ជាមួយ​ ​នឹង​ប្រាក់សន្សំ​ខ្លួនឯង​ ​វិភាគទាន​ ​ឬ​ក​ម្ចី​ពី​សមាជិក​គ្រួសារ​ ​និង​/​ឬ​មិត្ត​ភក្ដិ​ជាដើម​។​

​ក្នុង​ដំណាក់កាល​ដំបូង​នេះ​ ​ម្ចាស់​អាជីវកម្ម​ត្រូវ​ប្រាកដ​ចិត្ត​ថា​មាន​លុយ​សម្រាប់​បង្ការ​ក្នុង​គ្រាអាសន្ន​ផ្សេងៗ​ ​ដោយហេតុថា​អាជីវកម្ម​បែប​ ​start​-​up​ ​នឹង​មិនទាន់​ទទួល​បាន​ប្រាក់ចំណេញ​ទេ​ ​នៅ​ក្នុង​២​-​៣​ឆ្នាំ​ដំបូង​។​

​២​. ​ដំណាក់កាល​ ​Seed​-​funding​:

​ដំណាក់កាល​នេះ​មាន​វត្តមាន​មូលធន​ពី​វិនិ​យោគិន​ឯកជន​ ​ដើម្បី​ធានា​បន្ត​ដំណើរការ​ធុរកិច្ច​ទៅកាន់​អនាគត​ដែល​អាច​បង្កើត​ប្រាក់ចំណេញ​។​

​គេ​ចែក​ដំណាក់កាល​នេះ​ ​ជា​ ​៣​ ​ជុំ​ទៀត​ ​ដែល​ជុំ​នីមួយៗ​ក្នុង​ ​Seed​-​Funding​ ​សុទ្ធតែ​មាន​ប្រភព​មូលនិធិ​ដូច​ៗ​គ្នា​រួម​មាន​ ​Venture Capital​i​s​t​s, ​An​g​e​s​t​ ​Investor​ ​និង​ ​Crowd​funding​ ​ជាដើម​។​ ​ដោយឡែក​ចំណុច​ដែល​យើង​ឃើញ​ថា​ខុសគ្នា​រួម​មាន​៖​

​Series​-​A​ ​Funding​: ​នៅ​ជុំ​ដំបូង​នេះ​ ​Start​-​up​ ​មាន​តម្លៃ​ជាមធ្យម​ 23 ​លាន​ដុល្លារ​ ​រីឯ​ចំនួន​ប្រាក់​ដែល​អាច​កៀង​គរ​ពី​វិនិ​យោគិន​បាន​មាន​ចន្លោះ​ពី​ 2 ​លាន​ទៅ​ 15 ​លាន​ដុល្លារ​អាមេរិក​ ​តែ​តួលេខ​នេះ​បាន​កើន​បន្តិច​ដល់​ 15.6 ​លាន​ដុល្លារ​ជាមធ្យម​ ​នៅ​ឆ្នាំ​២​០​២​០​។​ ​នៅ​ជុំ​នេះ​ វិនិ​យោគិន​រំពឹង​ទទួល​បានផល​ចំណេញ​វិញ​ពី​ 15% ​ទៅ​ 50% ​ហើយ​ពួកគេ​មិន​ត្រឹមតែ​ផ្ដោ​ត​លើ​គំនិត​អស្ចារ្យ​ទេ​ ​តែ​ក៏​សង្កត់ធ្ងន់​ដែរ​ទៅលើ​យុទ្ធសាស្ត្រ​ខ្លាំង​ ​ទាំង​កា​រលក់​ ​ការ​ផ្សព្វផ្សាយ​ ​និង​បច្ចេកវិទ្យា​ ​ដើម្បី​ក្លាយ​ជា​អាជីវកម្ម​អាច​បង្កើត​ចំណូល​បាន​។​

​Series​-B ​Funding​: ​នៅ​ ​Series​ ​នេះ​ ​មូលធន​ដែល​អាច​ប្រមូល​បាន​ពី​វិនិ​យោគិន​មាន​រហូតដល់​ 33 ​លាន​ដុល្លារ​ជា​ធ​ម្យ​ម​ ​ហើយ​ពួកគេ​រំពឹង​ទទួល​បានផល​ចំណេញ​វិញ​ពី​ 15% ​ទៅ​ 30%​។​ ​រីឯ​តម្លៃ​ក្រុមហ៊ុន​នា​ពេលនេះ​វិញ​ ​ហក់លោត​ដល់​ 58 ​លាន​ដុល្លារ​ជា​ធ​ម្យ​ម​។​

​Series​-C ​Funding​: ​នៅ​ជុំ​នេះ​ ​ទុន​វិនិយោគ​មាន​ចាប់ពី​ 50 ​លាន​ដុល្លារ​ ​ហើយ​ផល​ចំណេញ​វិញ​ វិនិ​យោគិន​ក៏​រំពឹង​ទទួល​បាន​ពី​ 15% ​ទៅ​ 30% ​ដូច​ទៅ​នឹង​ ​Series​-​A​ ​ដូចគ្នា​។​ ​តម្លៃ​ក្រុមហ៊ុន​នា​ពេលនេះ​លោត​ទៅដល់​ 118 ​លាន​ដុល្លារ​ជាមធ្យម​ឯណោះ​។​ ​សម្រាប់​ ​Start​-​up​ ​ដែល​ឈាន​ដល់​ជុំ​នេះ​ ​Series​-C ​Funding​ ​នេះ​ ​អាច​រាប់​បាន​ថា​ ​ជា​ក្រុមហ៊ុន​ជោគជ័យ​សម្បើម​មួយ​ទៅ​ហើយ​។​ ​ជា​ធម្មតា​ ​ក្រុមហ៊ុន​នឹង​លែង​ទទួល​ដើមទុន​ពី​ប្រភព​ក្រៅ​ត្រឹម​ ​Series​ C ​នេះ​ ​ក៏ប៉ុន្តែ​នៅ​មាន​ក្រុមហ៊ុន​ខ្លះ​អាចប​ន្ត​ដល់​ ​Series​ ​D​ ​និង​ ​Series​ ​E​ ​ផង​ដែរ​ (​តែ​ក​ម្រ​មាន​ក្រុមហ៊ុន​ណា​បន្ត​ដល់​ ​Series​ ​D​ ​និង​ ​E​ ​ណាស់​)​។​

​៣​. ​ដំណាក់កាល​បោះផ្សាយ​លក់​មូលបត្រ​ជា​សាធារណៈ​ ​៖​ ​

ដំណាក់កាល​ដែល​ម្ចាស់​អាជីវកម្ម​ទទួល​បាន​ជោគជ័យ​សម្បើម​ ​ហើយ​ក្រុមហ៊ុន​អាច​កៀង​គរ​ប្រាក់​តាមរយៈ​កា​រលក់​ភាគ​ហ៊ុន​ជា​សាធារណៈ​(​I​P​O: ​Initial​ ​Public​ ​Offering​) ​ក្នុង​ទី​ផ្សារ​មូលបត្រ​ពី​សាធារណជន​។​

​ដោយ​សិក្សា​ទៅលើ​ត​ថ​ភាព​ជាក់ស្ដែង​មួយ​៖​

​ក្រុមហ៊ុន​ ​A​l​i​b​a​b​a​ ​ដែល​ជា​ ​start​-​up​ ​ដ៏​ធំ​មួយ​ក្នុង​លោក​ ​ខាង​លក់ទំនិញ​តាម​បណ្ដាញ​អ៉ី​ន​ធឺ​ណែ​ត​ ​ឬ​ពាណិជ្ជកម្ម​តាម​ប្រព័ន្ធ​អេ​ឡិច​ត្រូនិ​ក​ (​e​-​commerce​) ​បាន​ឆ្លងកាត់​បទពិសោធន៍​ប្រមែប្រមូល​ដើមទុន​របៀប​នេះ​ដែរ​។​

​បង្កើត​ឡើង​ក្នុង​ឆ្នាំ​ ​១​៩​៩​៩​ ​A​l​i​b​a​b​a​ ​ចាប់ផ្ដើម​ដោយ​ដំណាក់កាល​ ​Pre​-​seed​ ​funding​ ​មាន​គ្នា​ ​១​៨​នាក់​ ​និង​ដឹកនាំ​ដោយ​លោក​ ​Jack​ ​Ma​។​ ​នៅ​ក្នុង​ឆ្នាំ​ដដែល​ ​លោក​ ​Jack​ ​Ma​ ​បាន​កៀង​គរ​ទុន​សម្រាប់​«​ធុរកិច្ច​បង្កើត​ថ្មី​»​នេះ​បាន​ចំនួន​ ​៥​លាន​ដុល្លារ​អាមេរិក​ពី​ ​Gold​man​ ​Sac​h​s​។​ ​ខណៈនេះ​រាប់បញ្ចូល​ថា​ជា​ដំណាក់កាល​ ​Seed​-​funding​ ​និង​ស្ថិត​ក្នុង​ ​Series​ ​A​ ​funding​។​

​ឆ្នាំ​ ​១​៩​៩​៩​ ​ដដែល​ ​លោក​ទទួល​បាន​ទុន​បន្ថែម​ ​២​០​ ​លាន​ដុល្លារ​បន្ថែម​ទៀត​ពី​ ​Soft​bank​ ​ដែល​យើង​ចាត់ទុកជា​ ​Series​ B ​funding​។​ ​ដល់​ឆ្នាំ​ ​២​០​០​៤​ ​ក្រុមហ៊ុន​ ​A​l​i​b​a​b​a​ ​ទទួល​បាន​ប្រាក់​វិនិយោគ​បន្ថែម​ ​៨​២​លាន​ដុល្លារ​ទៀត​ពីសំណាក់​វិនិ​យោគិន​ឯកជន​ធំ​ៗ​ ​ដែល​ត្រូវ​បាន​សន្និដ្ឋាន​ជា​ ​Series​ ​D​ ​ឬ​ ​Series​ ​E​ ​funding​។​

​នា​ឆ្នាំ​ ​២​០​០​៧​ ​A​l​i​b​a​b​a​ ​ចាប់ផ្ដើម​ធ្វើ​ ​I​P​O ​លើក​ដំបូងបង្អស់​ក្នុង​ ​H​on​g​ Kon​g​ ​Stock​ ​Exchange​ ​ហើយ​រក​មូលនិធិ​បាន​ ​១​.​៥​ពាន់​លាន​ដុល្លារ​។​ ​សមិទ្ធផល​ជា​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​ថ្មី​មួយទៀត​គឺ​ក្នុង​ឆ្នាំ​ ​២​០​១​៤​ ​A​l​i​b​a​b​a​ ​បាន​ដំណើរការ​ ​I​P​O ​របស់​ខ្លួន​ម្ដងទៀត​ក្នុង​ ​New​ ​Y​ork ​Stock​ ​Exchange​ ​ដែល​ជាទី​ផ្សារ​ភាគ​ហ៊ុន​ធំ​ជាងគេ​លើ​ពិភពលោក​។​

​ពិត​ណាស់​ថា​ ​ការ​កៀង​គរ​ទុន​សម្រាប់​ ​Start​-​up​ ​ពិតជា​ឆ្លងកាត់​ដំណាក់កាល​ស្មុគ​ស្មាញ​។​ ​ក៏ប៉ុន្តែ​ការ​មិន​យកចិត្តទុកដាក់​អំពី​វា​ ​កង្វះ​ ​ឬ​អស្ថិរភាព​ដើមទុន​នឹង​ក្លាយ​ជា​បញ្ហា​ចោទ​ ​ហើយ​វា​គឺជា​កត្តា​ចម្បង​មួយ​ដែល​សម្រេច​ជោគវាសនា​របស់​ធុរកិច្ច​ថ្មី​។​ ​ហេតុនេះ​ ​សហគ្រិន​គ្រប់រូប​គួរ​យល់​ដឹង​ ​និង​សិក្សា​ឲ្យបាន​លម្អិត​បំផុត​តាមតែ​អាច​ធ្វើ​បាន​៕​

​ប្រភព​ទិន្នន័យ​ ​និង​ឯកសារ​ស្រាវជ្រាវ​៖​

១​. ​T​h​e​ ​Life​ o​f​ ​Jack​ ​Ma​, ​t​h​e​ ​A​l​i​b​a​b​a​, ​Ant​ ​Group​ ​Founder​ ​Who​ ​May​ ​Be​ ​Missing​ (​business​inside​r.​co​m​)
​២​. ​How​ ​Start​up​ ​Funding​ ​Works​ (​m​y​start​upland​.​co​m​)
​៣​. ​What​ ​I​s ​Start​up​ ​Funding​? | ​Start​up​s.​co​m​. ​A​l​i​b​a​b​a​.​co​m​ ​raise​s $1.5 ​bill​ion​ ​in​ ​I​P​O (​china​daily​.​co​m​.cn)
​៤​. ​Start​up​ ​Financing​: 5 ​Key​ ​Funding​ ​Option​s ​For​ ​Your​ ​Company​ (​for​be​s.​co​m​)
​៥​. ​Series​ ​A​, B, C ​Funding​: ​How​ ​Seed​ ​Funding​ ​Works​ (​invest​o​p​e​d​i​a​.​co​m​)
​៦​. ​History​ o​f​ ​A​l​i​b​a​b​a​: ​Time​line​ ​and​ ​Fact​s - ​T​h​e​Street​
​៧​. ​What​ ​I​s ​Start​up​ ​Funding​? | ​Start​up​s.​co​m​